czwartek, 31 grudnia 2020
wtorek, 29 grudnia 2020
poniedziałek, 28 grudnia 2020
niedziela, 27 grudnia 2020
sobota, 26 grudnia 2020
piątek, 25 grudnia 2020
czwartek, 24 grudnia 2020
środa, 23 grudnia 2020
wtorek, 22 grudnia 2020
sobota, 19 grudnia 2020
wtorek, 15 grudnia 2020
niedziela, 13 grudnia 2020
sobota, 12 grudnia 2020
piątek, 11 grudnia 2020
sobota, 21 marca 2020
Samouczek oddechowy Wima Hofa autorstwa Wima Hofa
681 tys. subskrypcji
To jest pierwszy film z bezpłatnej Mini Class, kliknij poniższy link, aby uzyskać więcej darmowych filmów! https://www.wimhofmethod.com/free-min... Nie zapomnij polubić tego filmu i ZAPISZ SIĘ na nasz kanał! Nie powstrzymujemy się od dobrych rzeczy❄️ !! Włącz napisy klikając przycisk CC !! Chcesz nam przetłumaczyć nasze filmy na Twój język lokalny? Chcielibyśmy, aby Twój wkład: http://www.youtube.com/timedtext_cs_p... Wim Hof Oddychanie prowadzone przez samego Wima Hofa wyjaśniło naukę. Proszę zawsze uczyć się od źródła i mieć właściwe fakty. Nie ma miejsca na spekulacje, ponieważ techniki oddychania mogą oznaczać szkodę, jeśli nie są właściwie praktykowane i wykonywane w niebezpiecznych warunkach. Wim zawsze stosuje swoje techniki według nauki. Wśród uniwersytetów; Harvard, Stanford, MIT, Radboud UMC, AMC, Hannover University i wiele więcej! - Nie bierz zbyt lekko tej metody i technik, wchodzą głęboko, a efekty mogą mieć ogromny wpływ. - Nie wykonuj ćwiczeń oddechowych w basenie, przed zejściem pod wodę, pod prysznicem lub pilotowaniem jakiegokolwiek pojazdu, bez odpowiedniego nadzoru. Zawsze ćwicz w bezpiecznym środowisku. - Pamiętaj o robieniu ćwiczeń bez zmuszania ich, stopniowo buduj i nie przekraczaj swoich limitów. Miłość, siła i szczęście dla wszystkich! Chcesz odkryć i dowiedzieć się więcej o metodzie Wima Hofa? ODWIEDŹ STRONĘ INTERNETOWĄ: https://www.wimhofmethod.com/ METODA WIM HOF KURSY ONLINE: https://www.wimhofmethod.com/elearning POŁĄCZ Z WIM: YouTube: https://www.youtube.com/subscription_... Facebook: https://facebook.com/icemanwimhof/ Instagram: https://instagram.com/iceman_hof Twitter: https://twitter.com/iceman_hof DLA WARSZTATÓW / SEMINARIÓW / PODRÓŻY: https://www.wimhofmethod.com/activities POBIERZ DARMOWĄ APLIKACJĘ MOBILNĄ: https://www.wimhofmethod.com/wim-hof-... DARMOWA E-BOOK: http://www.wimhofmethod.com/ebook-whm/ ===== O WIM HOF ===== „The Iceman" Wim Hof to holenderski sportowiec i wielokrotny rekordzista Guinessa znany ze swojej odporności na ekstremalne zimno i swoich niezwykłych osiągnięć. Wim uważa, że KAŻDY jest w stanie robić te same wyjątkowe rzeczy, na które pozwala mu jego ciało. Dlatego opracował metodę Wima Hofa - połączenie ćwiczeń oddechowych, terapii przeziębienia i zaangażowania - aby zapewnić Wam narzędzia do kontrolowania swojego ciała. Jego misją jest dzielenie się potencjalnymi korzyściami zdrowotnymi wynikającymi z jego metody, współpracując z naukowcami z całego świata, aby udowodnić, że jego techniki działają. Dowiedz się więcej na www.wimhofmethod.com
Autor napisów (Japoński)
Autorzy napisów (Turecki)
Autorzy napisów (Włoski)
Autor napisów (Koreański)
Autor napisów (Hebrajski)
Autor napisów (Węgierski)
Autor napisów (Chorwacki)
Autor napisów (Serbski)
Autor napisów (Portugalski)
Autor napisów (Chiński (Chiny))
Kategoria
Truth and Fiction Coronavirus | Gregg Braden
132 tys. subskrypcji
Disclaimer: Gregg Braden is not a doctor and is in no way providing medical advice or suggestions of any kind whatsoever. Please contact your heath care provider regarding adding any supplements or changes to your diet, exercises or life choices. We're living a new reality--a new and evolving normal that has been triggered by the world-wide pandemic of 2020. I've built this brief and concise presentation for you, to help you understand the catalyst for this global event: what it is; what it means for you and your family; why you are "wired" for times like these; and what you can expect in the weeks to come.
piątek, 20 marca 2020
Porozmawiajmy o zdrowiu. Wydanie specjalne
Specjalne wydanie audycji medycznej Porozmawiajmy o zdrowiu.
Profesor Marcin Pasiarski, specjalista hematolog, chorób wewnętrznych oraz immunologii klinicznej opowiadał o genezie i sposobie działania koronawirusa oraz o metodach leczenia chorób wywoływanych przez ten wirus.
Profesor Marcin Pasiarski, specjalista hematolog, chorób wewnętrznych oraz immunologii klinicznej opowiadał o genezie i sposobie działania koronawirusa oraz o metodach leczenia chorób wywoływanych przez ten wirus.
AUDYCJA Z DNIA 20.03.2020:
sobota, 14 marca 2020
Jak wygląda koronawirus SARS-CoV-2? Naukowcy analizują jego strukturę
Magda Ważna | data publikacji: 26.02.2020, 14:42
ten tekst przeczytasz w 2 minuty
Z badań naukowców wynika, że nowy typ koronawirusa, o którym usłyszeliśmy w grudniu 2019 roku, jest bardzo podobny do wirusa, który odpowiedzialny był za epidemię SARS. Jak najlepsze poznanie koronawirusa z Wuhan jest kluczem do skutecznego leczenia i zapobiegania dalszego jego rozprzestrzeniania się. Co wiedzą naukowcy?
(...)
wtorek, 10 marca 2020
Breathtaking Look at the Man Who Climbed Everest 21 Times | Short Film Showcase
sobota, 7 marca 2020
piątek, 6 marca 2020
czwartek, 5 marca 2020
środa, 4 marca 2020
wtorek, 3 marca 2020
Everest, nadludzkie wyzwanie / Everest, un reto sobrehumano / Winter In Everest (2018)
Everest, nadludzkie wyzwanie / Everest, un reto sobrehumano / Winter In Everest (2018)
Góra Everest
Góra Everest
https://youtu.be/MrgwZDt0KgY
Mount Everest, Czomolungma (chiń. upr. 珠穆朗玛峰; pinyin: Zhūmùlǎngmǎ Fēng; tyb. ཇོ་མོ་གླང་མ, ZWPY Qomolangma, Wylie Jo mo glang ma; nep. सगरमाथा, Sagarmāthā) – najwyższy szczyt Ziemi (8848 m n.p.m.[1], podaje się też wysokość 8844[2] (pomiary chińskie) lub 8850 (pomiary amerykańskie)[3]), ośmiotysięcznik położony w Himalajach Wysokich (Centralnych), na granicy Nepalu i Chińskiej Republiki Ludowej (Tybetu). Po chińskiej stronie objęty ochroną w ramach rezerwatu biosfery pod nazwą Rezerwat Biosfery Czomolungmy[4].
Jest zbudowany z granitów, gnejsów oraz z wapieni i łupków. Tworzy potężny masyw podcięty z trzech stron lodowcami (najdłuższe Khumbu i Rongbuk – ok. 17 km). Wysokość szczytu względem podnóży góry wynosi około 3700 metrów[5]. Ściany Mount Everestu mają około 3 kilometrów wysokości (słynna ściana Kangshung ma wysokość 3350 metrów)[6].
Przez miejscową ludność uważany za siedzibę bogów. Odkryty i po raz pierwszy zmierzony przez geodetów brytyjskich w połowie XIX wieku, po raz pierwszy zdobyty 29 maja 1953 roku[7].
Koszt pozwolenia wejścia (tzw. Permit) wynosi 11 000 USD, a cały koszt wyprawy (bez kosztów wynajęcia przewodnika) może wynieść 35 000 USD[8].
Po tybetańsku nosi nazwę Czomolungma (ཇོ་མོ་གླང་མ, Wylie: Jo mo glang ma, ZWPY: Qomolangma), czyli Bogini Matka Śniegu lub Bogini Matka Ziemia, po nepalsku Sagarmatha, czyli Czoło Nieba, zaś w języku chińskim 珠穆朗玛峰 Zhūmùlǎngmǎ Fēng[potrzebny przypis].
Często jest określany również Dachem Świata[potrzebny przypis].
Dopiero otwarcie granic Nepalu w 1949 r. pozwoliło geodetom z Survey of India dokonać nowych pomiarów geodezyjnych z punktów położonych wyżej i znacznie bliżej szczytu[12]. W 1955 r. ustalono jego wysokość na 8848 m n.p.m. Oficjalnie w nowych atlasach jest podawana wysokość 8850 m n.p.m. ogłoszona w 1988 r., która została ustalona przez pomiar satelitarny z użyciem systemu GPS, przez Bradforda Washburna, który wykorzystał do tego celu urządzenie GPS wniesione na szczyt przez amerykańską wyprawę wspinaczkową. Wynik ten jednak został zakwestionowany w 1992 r., kiedy niemiecka wyprawa wspinaczkowa umieściła na szczycie specjalny pryzmat służący do wykonania pomiaru laserowego, który dał wynik 8846 m n.p.m.[potrzebny przypis]
Pomiary dokonane przez Chińczyków w maju 2005 roku pozwoliły ustalić 9 października 2005 roku wysokość Mount Everestu na 8844,43[3] (z dokładnością do 0,21 m) m n.p.m. Wynik ten jest zdaniem Chińczyków wolny od błędu związanego z obecnością pokrywy śnieżnej na wierzchołku i dotyczy czystej skały. Chińczycy oszacowali wysokość powierzchni skały na podstawie dość kontrowersyjnego pomiaru grubości warstwy lodowej występującej na szczycie góry. Warto jednak zauważyć, że skała pod lodem ulega stopniowemu ścieraniu – stąd wysokość powierzchni skały również może się zmieniać z czasem[potrzebny przypis].
Nepalczycy nie uznawali chińskich pomiarów i ciągle podawali wartość 8848. W 2010 Chińczycy i Nepalczycy uzgodnili, że będą podawać w atlasach dwie wysokości: 8848 m n.p.m. z czapą lodową i 8844 m n.p.m. bez czapy[3].
Krótko przed I wojną światową wyprawę na Mount Everest projektował major C.G. Rawling z Survey of India. Nie był on alpinistą, jednak posiadał duże doświadczenie himalajskie zdobyte w czasie prac kartograficznych w terenie. Plany te przekreślił wybuch wojny, w czasie której poległ sam Rawling[13].
Według danych ze stycznia 1997 w sumie 391 ekspedycji próbowało wejścia na szczyt. 167 z nich osiągnęło wierzchołek. Sukcesem wspinaczkowym zakończyło się 56% spośród 214 ekspedycji wyruszających od strony Nepalu oraz tylko 26% spośród 176 wypraw atakujących górę od strony Tybetu. Do stycznia 1997 wierzchołek zdobyło 676 osób, w tym czasie zginęło 148 wspinaczy, w tym 50 Nepalczyków. Do końca roku 2008 około 3600 wspinaczy stanęło na szczycie, liczba ofiar sięga 210[potrzebny przypis].
Tylko 19 maja 2012 234 himalaistów stanęło na szczycie Everestu. Rekord ten umieszczono w Księdze Rekordów Guinnessa jako bezprecedensowy[8].
Ze względu na bardzo duże zainteresowanie wyprawami na szczyt, rząd Nepalu planuje założenie sezonowego biura z lekarzami, meteorologami i dodatkowym personelem w bazie głównej u podnóża góry[potrzebny przypis].
Everest, Mount, Encyklopedia PWN [dostęp 2015-01-20].
Everest not as tall as thought.
ola, iar: Spór o Mount Everest (pol.). Gazeta Wyborcza, 2010-04-09 14:47. [dostęp 2010-04-10].
Zmiany polskich egzonimów uchwalone na 105. posiedzeniu KSNG
Live Science – Denali: Facts About North America's Tallest Mountain
Mount Everest, 1:50,000 map, 1:25,000 map, and route guide. Prepared under the direction of Bradford Washburn for the National Geographic Society, the Boston Museum of Science, and the Swiss Foundation for Alpine Research, 1991.
Chwaściński 1987 ↓, s. 186.
Michal Apollo, The true accessibility of mountaineering: The case of the High Himalaya, „Journal of Outdoor Recreation and Tourism”, 17, 2017, s. 29–43, DOI: 10.1016/j.jort.2016.12.001 [dostęp 2017-03-17].
Himalaje, Michael Palin, Insignis Media, Kraków 2009, s. 187.
Chwaściński 1987 ↓, s. 99.
Chwaściński 1987 ↓, s. 100-101.
Chwaściński 1987 ↓, s. 101.
Chwaściński 1987 ↓, s. 105.
Dlaczego Wierzę? Mallory I Irvine – Everest 1924 Cz. 1 (ang.). Brytan. [dostęp 2017-07-10].
Był najmłodszym uczestnikiem zwycięskiej wyprawy na Mount Everest z 1953 r. (pol.). wprost.pl, 2011-04-21. [dostęp 2018-02-04].
Na nartach z najwyższych gór świata
Statistics of 7 summits climber Karnicar (ang.). The 7 summits. [dostęp 2012-12-23].
Everest record set by 76-year-old
Agnieszka Szymaszek: Everest 1996: zbyt wysoka cena. Kulisy tragicznej ekspedycji, podczas której zginęło 8 himalaistów. Podróże.onet.pl, 08.05.2014. [dostęp 04.02.2016].
Polska Agencja Prasowa: Dramat w Himalajach. Szerpowie nie będą już wchodzić na Mount Everest?. PolskieRadio.pl, 22.04.2014. [dostęp 04.02.2016].
Kacper Tekieli, Piotr Turkot: Potężne trzęsienie ziemi w Nepalu. Lawina pod Everestem. Wspinanie.pl, 25.04.2015. [dostęp 04.02.2016].
Mount Everest
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaTen artykuł dotyczy szczytu. Zobacz też: Everest. |
| |||
Widok na Mount Everest z Wyżyny Tybetańskiej | |||
Państwo | Nepal Chińska Republika Ludowa | ||
Położenie | Solukhumbu, Tybetański Region Autonomiczny | ||
Pasmo | Himalaje | ||
Wysokość | 8848 m n.p.m. | ||
Wybitność | 8848 m | ||
Pierwsze wejście | 29 maja 1953 E. Hillary, T. Norgay | ||
• zimowe | 17 lutego 1980 L. Cichy, K. Wielicki | ||
Położenie na mapie Wyżyny Tybetańskiej
| |||
27°59′17″N 86°55′31″E | |||
|
Jest zbudowany z granitów, gnejsów oraz z wapieni i łupków. Tworzy potężny masyw podcięty z trzech stron lodowcami (najdłuższe Khumbu i Rongbuk – ok. 17 km). Wysokość szczytu względem podnóży góry wynosi około 3700 metrów[5]. Ściany Mount Everestu mają około 3 kilometrów wysokości (słynna ściana Kangshung ma wysokość 3350 metrów)[6].
Przez miejscową ludność uważany za siedzibę bogów. Odkryty i po raz pierwszy zmierzony przez geodetów brytyjskich w połowie XIX wieku, po raz pierwszy zdobyty 29 maja 1953 roku[7].
Koszt pozwolenia wejścia (tzw. Permit) wynosi 11 000 USD, a cały koszt wyprawy (bez kosztów wynajęcia przewodnika) może wynieść 35 000 USD[8].
Spis treści
Nazwa szczytu
Mount Everest do roku 1865 nosił nazwę Szczyt XV, nadaną przez Indyjską Służbę Topograficzną. W roku 1865 na cześć walijskiego geodety i kartografa sir George’a Everesta, który zainicjował prace nad mapą Indii, nadano szczytowi nazwę Mount Everest[9].Po tybetańsku nosi nazwę Czomolungma (ཇོ་མོ་གླང་མ, Wylie: Jo mo glang ma, ZWPY: Qomolangma), czyli Bogini Matka Śniegu lub Bogini Matka Ziemia, po nepalsku Sagarmatha, czyli Czoło Nieba, zaś w języku chińskim 珠穆朗玛峰 Zhūmùlǎngmǎ Fēng[potrzebny przypis].
Często jest określany również Dachem Świata[potrzebny przypis].
Wysokość szczytu
W 1849 dokonano pierwszego pomiaru przy pomocy teodolitu z odległości około 150 km od szczytu. Po dokonaniu obliczeń w 1852 stwierdzono, że Peak XV (jak wówczas określano szczyt) jest najwyższy z dotychczas zmierzonych. W 1856 Królewskie Towarzystwo Geograficzne ogłosiło, że Peak XV wznosi się na wysokość 29 002 stóp, czyli 8840 m n.p.m.[10]. W 1906 r. Sidney Burrard, opierając się o najnowsze informacje dotyczące refrakcji promieni świetlnych, odchylenia pionu i kształtu geoidy, przeliczył stare pomiary i otrzymał wysokość 8882 m ponad sferoidę (8860 m n.p.m.). W 1922 r. Hunter de Graaf uzyskał wynik 8885 m nad sferoidą (8863 m n.p.m.)[11]. Wyników tych nie zgłoszono oficjalnie.Dopiero otwarcie granic Nepalu w 1949 r. pozwoliło geodetom z Survey of India dokonać nowych pomiarów geodezyjnych z punktów położonych wyżej i znacznie bliżej szczytu[12]. W 1955 r. ustalono jego wysokość na 8848 m n.p.m. Oficjalnie w nowych atlasach jest podawana wysokość 8850 m n.p.m. ogłoszona w 1988 r., która została ustalona przez pomiar satelitarny z użyciem systemu GPS, przez Bradforda Washburna, który wykorzystał do tego celu urządzenie GPS wniesione na szczyt przez amerykańską wyprawę wspinaczkową. Wynik ten jednak został zakwestionowany w 1992 r., kiedy niemiecka wyprawa wspinaczkowa umieściła na szczycie specjalny pryzmat służący do wykonania pomiaru laserowego, który dał wynik 8846 m n.p.m.[potrzebny przypis]
Pomiary dokonane przez Chińczyków w maju 2005 roku pozwoliły ustalić 9 października 2005 roku wysokość Mount Everestu na 8844,43[3] (z dokładnością do 0,21 m) m n.p.m. Wynik ten jest zdaniem Chińczyków wolny od błędu związanego z obecnością pokrywy śnieżnej na wierzchołku i dotyczy czystej skały. Chińczycy oszacowali wysokość powierzchni skały na podstawie dość kontrowersyjnego pomiaru grubości warstwy lodowej występującej na szczycie góry. Warto jednak zauważyć, że skała pod lodem ulega stopniowemu ścieraniu – stąd wysokość powierzchni skały również może się zmieniać z czasem[potrzebny przypis].
Nepalczycy nie uznawali chińskich pomiarów i ciągle podawali wartość 8848. W 2010 Chińczycy i Nepalczycy uzgodnili, że będą podawać w atlasach dwie wysokości: 8848 m n.p.m. z czapą lodową i 8844 m n.p.m. bez czapy[3].
Termin wejścia
Termin organizacji wypraw uwarunkowany jest pogodą, na którą główny wpływ ma monsun wiejący latem znad Zatoki Bengalskiej. Dlatego wyprawy na szczyt organizowane są wiosną i jesienią czyli przed i po monsunie[potrzebny przypis].Drogi wejściowe
- Droga pierwszych zdobywców, obecna droga normalna – wejście od strony Nepalu granią południowo-wschodnią. Baza główna znajduje się na lodowcu Khumbu na wysokości 5300–5400 m n.p.m. Następnie należy pokonać lodospad Khumbu, Kocioł Zachodni, Żółtą Wstęgę (są to strome skały z kruchego wapienia na zachodniej ścianie Lhotse na wysokości 7550–7600 m). W 2009 roku Willie Benegas i Adrian Ballinger, korzystając z wiertarki nawiercili otwory pod sześć 10 cm spitów, mocując na nich dwie linie poręczówek (jedną dla ruchu w górę, drugą dla zejścia). Następnie Żebro Genewczyków (eksponowany filar z czarnego łupka, 7800 m), Przełęcz Południową (7906 m), Balkon (8400 m), Wierzchołek Południowy (8751 m n.p.m.), Uskok Hilary'ego (8790-8800) m. Na drodze tej w roku 1998 Kazi Sherpa ustanowił rekord w szybkości wejścia z bazy głównej na szczyt, bez wspomagania tlenem z butli – 20 godzin 24 minuty[potrzebny przypis].
Historia podboju
Jako początek długiej historii podboju Mount Everestu można przyjąć rok 1904, w którym sir Francis Younghusband otrzymał od Dalajlamy zgodę na pierwszą brytyjską wyprawę w Himalaje. W 1913 kapitan John B.C. Noel w przebraniu mnicha buddyjskiego przemierzył Tybet, badając możliwości dotarcia pod Mount Everest. Doszedł on na odległość ok. 65 km od szczytu, został jednak zdemaskowany i musiał opuścić płaskowyż. Był jednak pierwszym Europejczykiem, który ujrzał najwyższą górę świata od pn.[13]Krótko przed I wojną światową wyprawę na Mount Everest projektował major C.G. Rawling z Survey of India. Nie był on alpinistą, jednak posiadał duże doświadczenie himalajskie zdobyte w czasie prac kartograficznych w terenie. Plany te przekreślił wybuch wojny, w czasie której poległ sam Rawling[13].
- W 1921 wyruszyła pierwsza wyprawa brytyjska w składzie: Charles Kenneth Howard-Bury (kierownik), George Leigh Mallory, Guy Henry Bullock, Alexander Wollaston, Harold Raeburn, Alexander Mitchell Kellas (umarł podczas wyprawy na atak serca), Alexander Heron, Edward Wheeler, Henry T. Morshead. Wyprawa badała potencjalne drogi wejścia na szczyt, w jej trakcie zdobyto liczącą 6990 m n.p.m. Chang La
- 1922 – ruszyła druga wyprawa brytyjska w składzie: Charles Granville Bruce (kierownik), George Mallory, George I. Finch, T.G. Longstaff, Strutt, Crawford, H.T. Morshead, Geoffrey Bruce, J.B. Noel, Wakefield, T.M. Somervell, Morris, E.F. Norton, Tejbir Bura, Dasno oraz dziewięciu lokalnych tragarzy-pomocników. Siedmiu Szerpów zginęło w lawinie. Osiągnięto wysokość 8326 m n.p.m.
- 1924 – trzecia wyprawa brytyjska – Charles Granville Bruce (kierownik), Edward Felix Norton, George Mallory,
H. Somervell, Odell, Andrew Comyn Irvine, Beetham, Hazard, G. Bruce,
Narbu Jishee, Lhakpa Chedi, Hingston (lekarz), J. Noel (dokumentacja).
Generał Charles Bruce zachorował na malarię – kierownictwo przejął E.F. Norton. Baza w dolinie Rongbuk. W ataku szczytowym zginęli George Mallory, Andrew Irvine oraz dwaj Szerpowie. Wyprawa dotarła najprawdopodobniej do wysokości około 8600 m
- W maju 1999 roku amerykański himalaista Conrad Anker odnalazł na wysokości 8230 m n.p.m. ekwipunek i zwłoki George’a Mallory’ego. Nie znaleziono stuprocentowych dowodów na potwierdzenie hipotezy, iż on i Irvine byli pierwszymi zdobywcami i zginęli przy zejściu z wierzchołka, choć są liczne przesłanki ją potwierdzające. W kieszeni George’a znaleziono okulary przeciwsłoneczne co świadczy o tym, że schodzili w nocy. Ponieważ byli ostatni raz widziani o 12:50 przez Odella, prawdopodobnie między 2 a 3 stopniem grani NE Everestu na wysokości ok. 8600 m n.p.m., możliwe jest, że weszli na szczyt około 17 i schodząc w nocy zginęli. Przy ciele Mallory'ego nie znaleziono zdjęcia jego żony, które obiecał zostawić na szczycie[14].
- 1933 – kolejna wyprawa brytyjska – Hugh Ruttledge (kierownik), Wyn Harris, Wager, 12 tragarzy, Norton, Frank S. Smythe, Eric E. Shipton. Osiągnięto 8572 m
- 1935 – wyprawa brytyjska – Eric E. Shipton (kierownik)
- 1936 – wyprawa brytyjska – Hugh Ruttledge (kierownik)
- 1938 – wyprawa brytyjska – Harold W. Tilman (kierownik), osiągnięto wysokość 8326 m
- 1947 – Kanadyjczyk Earl L. Denman i dwóch Szerpów osiągnęli Chang La
- 1949 – Nepal otworzył granice dla zagranicznych wspinaczy
- 1950 – wyprawa brytyjsko-amerykańska pod kierownictwem Erica E. Shiptona pokonała Ice Fall (Lodospad Khumbu)
- 1951 – Duńczyk Klaus Bekker-Larsen i czterech Szerpów dotarli na Chang La
- 1952 – wyprawa szwajcarska – Edouard Wyss-Dunant (kierownik), Raymond Lambert i Szerpa Tenzing Norgay drogą od południa (z lodowca Khumbu) weszli na 8560 m
- 1952 – druga wyprawa szwajcarska – Gabriel Chevalley (kierownik), zginął Mingma Dorje. Osiągnięto 8100 m
- 1953 – wyprawa brytyjska prowadzona od strony Nepalu – John Hunt (kierownik), Nowozelandczyk Edmund Percival Hillary, Thomas Duncan Bourdillon, Charles R. Evans, Norgay Tenzing – Szerpa z Dardżylingu oraz 26 innych Szerpów. 29 maja 1953 Hillary i Tenzing stanęli na szczycie Everestu
- 1965 – Nawang Gombu, Szerpa, jako pierwszy wspinacz na świecie powtórnie zdobył szczyt Everestu (wejścia nr 11 i 17)[15].
- 1974 – szczyt nie został zdobyty
- 16 maja 1975 – pierwsze wejście kobiece – Junko Tabei z Japonii od południowego wschodu czyli od strony nepalskiej
- 27 maja 1975 – drugie wejście kobiece – Tybetanka Phantog od strony północnej czyli od strony tybetańskiej (chińskiej)
- 1978 – jako pierwsza Europejka i pierwszy Polak na szczycie Everestu – Wanda Rutkiewicz (trzecie wejście kobiece)
- 17 lutego 1980 – polska wyprawa dokonuje pierwszego wejścia zimowego na szczyt Everestu (także pierwszy ośmiotysięcznik zdobyty zimą) – Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki, kierownik wyprawy: Andrzej Zawada
- 19 maja 1980 – Andrzej Czok i Jerzy Kukuczka wytyczyli nową drogę południowym filarem
- 7 października 2000 – Davorin Karnicar jako pierwszy człowiek zjechał z Mount Everestu na nartach (od szczytu do bazy), jednak podczas wejścia jak i zjazdu korzystał ze wspomagania tlenem z butli[16][17].
- 2005 – pierwsze lądowanie na wierzchołku Everestu helikopterem Eurocopter AS 350 B3
- 2008 – na szczyt dotarł Min Bahadur Sherchan, zostając najstarszym z dotychczasowych zdobywców (wejścia dokonał w wieku 76 lat)[18].
Według danych ze stycznia 1997 w sumie 391 ekspedycji próbowało wejścia na szczyt. 167 z nich osiągnęło wierzchołek. Sukcesem wspinaczkowym zakończyło się 56% spośród 214 ekspedycji wyruszających od strony Nepalu oraz tylko 26% spośród 176 wypraw atakujących górę od strony Tybetu. Do stycznia 1997 wierzchołek zdobyło 676 osób, w tym czasie zginęło 148 wspinaczy, w tym 50 Nepalczyków. Do końca roku 2008 około 3600 wspinaczy stanęło na szczycie, liczba ofiar sięga 210[potrzebny przypis].
Tylko 19 maja 2012 234 himalaistów stanęło na szczycie Everestu. Rekord ten umieszczono w Księdze Rekordów Guinnessa jako bezprecedensowy[8].
Ze względu na bardzo duże zainteresowanie wyprawami na szczyt, rząd Nepalu planuje założenie sezonowego biura z lekarzami, meteorologami i dodatkowym personelem w bazie głównej u podnóża góry[potrzebny przypis].
Wypadki
- 10 maja 1996 seria błędów kierowników dwóch komercyjnych wypraw oraz burza śnieżna spowodowały śmierć ośmiu osób (w tym obydwu kierowników: Rob Hall i Scott Fischer)[19].
- 18 kwietnia 2014 lawina zabiła 16 nepalskich Szerpów przygotowujących trasę przez lodospad[20].
- 25 kwietnia 2015 trzęsienie ziemi o sile 7,9 w skali Richtera spowodowało oberwanie się seraka na przełęczy pomiędzy Pumori i Lingtren. Doprowadziło to do powstania lawiny śnieżno-lodowo-kamiennej, która zeszła na bazę główną pod Everestem zabijając 19 osób i raniąc 61. Dwa dni później kolejna lawina zabiła trzech Szerpów naprawiających drogę przez lodospad Khumbu[21].
Inspiracje
Przed 1925 Antoni Bogusławski napisał wiersz pt. Ewerest, opiewający niezdobytą wówczas górę[22].Bibliografia
- Bolesław Chwaściński, Ku niezdobytym szczytom, Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1987, ISBN 83-217-2579-1.
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne
W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem: Mount Everest |
Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów o Mount Evereście |
- Mount Everest historia i zdjęcia (pol.)
- Everest News (ang.)
- MountEverest.net by Climbers (ang.)
- Krzysztof Wielicki tekst i zdjęcia (pol.)
- Zdjęcia z Mount Everest na obiezyswiat.org (pol.)
- Zdjęcia z trekingu w okolicy Everestu (pol.)
- Zdjęcia z panoramy 360° wokół Mount Everestu (ang.)
- Mount Everest – najwyższy szczyt Ziemi – histordia zdobywania, ciekawostki